BOTR
Aktif Üye
Fotoğraf: Ferrari posteri muazzam.
Formula 1 2022 dönemi peş peşe iki yarışla süratli başladı. Ferrari için daha da süratli başladı. Bu hafta sonu yapılacak Suudi Arabistan GP’si takvimin yeni pistlerinden. Yeni pistler, yeni jenerasyon otomobillerle ve yeni jenerasyon lastiklerle birleşince bilinmezlik biraz daha artıyor.
Tüm bu bilinmezlikler ortasında yarışa hazırlanalım istiyorum.
Pistin karakteristiği
Formula 1 tarihinin en süratli kent pistine beğenilen geldiniz. Cidde caddelerinde yapılacak yarış, Monaco üzere klâsik kent pistlerine nazaran epey süratli. 6.174 metre uzunluğundaki pist için Arap Monza’sı desek abartmış olmayız.
340 km/sa suratlara ulaşan pilotlar, pistin çabucak yakınındaki Monaco bariyerleri içinde Monza suratlarına çıkıyor.
Geçtiğimiz sene Ross Brawn, “Çizgi sinema üzere pistler istemiyoruz. Pilotları gerçek manada zorlayacak, akıcı pistler istiyoruz. Pilotlar bu pisti sevecektir.” demişti. Haklı çıktı. Geçtiğimiz sene pilotlar pisti fazlaca sevdiklerini lakin güvenlik açısından kimi tedbirler alınması gerektiğini deklare ettilar. Pist idaresi gerekli tedbirleri çabucak aldı. Para var, huzur var isimli pist güncellemesi anında gerçekleştirildi. 2, 3, 4, 21 ve 27 numaralı virajlarda bariyerler 1,5 – 2,0 metre civarında yoldan uzaklaştırıldı. 4, 16, 22 ve 24 numaralı virajlardaki apeksler alçaltıldı. Pilotlar bu virajların daha akıcı olması için apekslerin alçaltılmasını istemişti. Yapılan hiç bir güncellemede (27. viraj hariç) pist sonları değiştirilmedi. Ancak apekslerin alçaltıldığı virajlar geçen seneye göre daha süratli olacaktır.
Fotoğraf: Pist haritası.
Pist genişleyip görüş açısı artsa da temel tehlike bence motamot duruyor. Kaza yapan araçlar Tech-Pro bariyerlerden sekip yola dönüyor. Bu da yüksek suratlarla yaklaşan öteki araçlar için bir tehlike arz ediyor.
Geçen sene pistin tam gaz geçilme oranı %80 idi. Dönemin en yüksek sayılarından biri. Cins başına 2 kilogram civarında yakıt harcanan pistte 50 tıp atılacak. Kabaca 100 kilogram yakıt tüketilecek. Araçların sürüklenmeleri azalmış olsa da yükleri arttı. Bu durum yakıt tüketimine nasıl yansıyacak merak ediyorum. Yarış ortasında az yakıt tüketen araçlar avantajlı olabilir. Yüksek tempolu bir yarışta birtakım pilotlar yakıt iktisadı yapmak zorunda kalabilirler. Güvenlik aracı üzere ögeler yakıt tüketimine katkıda bulunabilir.
Pistte toplam 27 viraj olması bizleri yanıltmasın. Virajların birçok tam gaz geçildiği için aslında düzlük tadında. 17 virajın 16 tanesi sol, 11 tanesi sağ viraj. 1 ve 27 numaralı virajların öncesinde sert frenleme noktaları var ve bu virajlar geçiş için uygun. 5, 22 ve 24 numaralı virajlar yanal yükler açısından kritik.
3 DRS bölgesi var. Bu kısımlar geçişe son derece rahat imkan sağlayacaktır. Pit yolu yaklaşık 16 saniyede geçiliyor. Bu durumda 20 saniye civarında pitler bakılırsaceğiz.
Lastikler
Pirelli geçen sene olduğu üzere bu sene de C2, C3 ve C4 lastikleri getirdi. Şu basamakta lastiklerle ilgili bir yorum yapmak güç. Zira gerçekler, mühendislik var iseyımlarıyla tutarsızlıklar gösteriyor. Pirelli, lastiklerin dayanım olarak tüm yarışları tek pit ile geçilebileceğini deklare etti. Lakin geçtiğimiz yarışta bunun mümkün olmadığını gördük.
Lastiklerin beklendiği kadar dayanmamasında temel niye yunuslama olabilir. Yunuslama sırasında lastiklerin üzerine binen yükler de dalgalanıyor (azalıp artıyor). Yükün azalması lastiklerin ısınmasını engelliyor olabilir. Yunuslama niçiniyle ülkü sıcaklığa çıkarılamayan yahut ülkü sıcaklığa geç çıkarılan lastiklerin ömrü kısalıyor olabilir.
Öbür etken de yüksek lastik basınçları olabilir. Hem geride birebir vakitte önde belirlenen yüksek lastik basınçları, yerle lastikler içindeki sürtünme tesirini azaltıyor olabilir. bu biçimdece lastikler geç ısınmasına yol açar. tıpkı vakitte sürtünme ile üretilen ısıl güç lastiğe homojen bir biçimde yayılmayacaktır. Bu da bölgesel aşınmalara ve yıpranmalara niye olacaktır.
Tüm bunların ışığında pit stratejisi kestirmek sıkıntı.
Ayarlar
Olağanda pist, düşük yere basma kuvveti üreten kanat konfigürasyonları için uygun. Fakat geçtiğimiz dönemde olduğu üzere bir fazlaca kadro farklı kanat konfigürasyonları deneyecektir. Tıpkı ekipteki pilotlar farklı kanatlarla piste çıkarak bilgi toplayacaktır. Bunun sebebi ekiplerin çabucak hemen otomobillerini tanımamaları. Yunuslama da otomobillerin ayar bulmasını zorlaştıran temel parametre olacak.
Olağanda düz asfalt ve alçaltılmış kerbler alçak ve sert ayarlanmış süspansiyonlar gerektirir dememiz lazımdı. Lakin yunuslama burada da belirleyici öge olacak. Otomobilini alçak ayarlamayı başaranlar büyük avantaj elde edecek.
Favoriler
Dönemin bu kadar erken devrinde favori belirlemek zordur. Olağan dönemlerde bile favori belirlemek için 4-5 yarış beklemek lazım. Bu dönem, değişen kuşakla birlikte favori belirlemek daha da sıkıntı.
Ancak şimdilik imaj prestijiyle favori Ferrari. Ferrari alçak ayarlı, yüksek ayarlı süspansiyon fark etmeksizin güzel duruyor. Ferrari geçen yarışta Red Bull’a bakılırsa daha yüksek süspansiyon ayarlarına sahip bulunmasına karşın Red Bull’a emsal yere basma kuvveti üretmeyi başardı. Ayrıyeten Red Bull’dan yavaşça olmaları da büyük avantaj. Red Bull cephesinden gelen, “Ferrari motoru açtığında bizden cins başına 0,4 saniye daha süratli olacaktır.” açıklaması kıymetli. Ama bir daha de dönem başı olduğu için kimsenin motor gücünün ne kadarını kullandığını bilemiyoruz.
Bu dönemin temel sorunu yunuslama. Yoldaki dalgalanmalar yunuslamanın sebebi değil. Lakin bir daha de sorunu büyüttükleri kesin. Suudi Arabistan’daki düz asfalt bu sorunu derinden yaşayan kadroları biraz daha rahatlatabilir. O niçinle tahminen Mercedes’in bu hafta biraz daha rahat etmesini bekleyebiliriz. bu biçimdece Mercedes bu hafta sonu daha küçük art kanatlarla talihini deneyebilir. Şayet o denli olursa motor gücü manasında bir varsayım yapmamız mümkün olabilir.
Haas ve Alfa Romeo fazlaca kuvvetli. Bilhassa Haas, geçtiğimiz haftaki olağan yarış şartlarında Mercedes’e misal cinsler attı. Motor gücü manasında Mercedes’ten biraz daha yeterli olduklarını düşünüyorum. Yani tam gaz geçme oranının bu kadar yüksek olduğu bir pistte Mercedes için tehlike olabilirler. Alfa Romeo da geçen yarışta Haas’ı yakından takip edecek bir performans gösterdi. Onu yinelamalarını beklemek lazım.
Alpha Tauri’nin kuvvetli Honda motoruyla Alpine ile çekişmesini bekleyebiliriz. Motor ve viraj suratı manasında Alpha Tauri daha üstün otomobil. Ancak yüksek süratli istikamet değişimlerinde de Alpine daha düzgün görünüyor. Ki bu pistte çokça yüksek süratli istikamet değişimi var. Hangisi daha epeyce öne çıkar bilinmez lakin bu iki ekip öndeki üçlü kümenin kusur yapmasını bekleyecek. McLaren yere basma kuvveti eksikliği çekiyor. Yere basma kuvvetinin nispeten daha az değerli olduğu bu pistte geçen haftaya bakılırsa daha yeterli olabilirler.
Williams ve Aston Martin son sıralar için gayret edecekler diye bekliyorum. şüphesiz rüzgâr tünelinde denenmiş, çalışacağından emin olunan bir güncellemeleri var ise biraz daha âlâ görünmelerini sağlayabilir. Ancak bu iki grup için genel görünüm şu kademede fazlaca parlak değil.
Şimdilik bu kadar, bakalım bu hafta sonu bizi neler bekliyor olacak. Takipte kalın.
Fırat KESKİN
Okumaya devam et...
Formula 1 2022 dönemi peş peşe iki yarışla süratli başladı. Ferrari için daha da süratli başladı. Bu hafta sonu yapılacak Suudi Arabistan GP’si takvimin yeni pistlerinden. Yeni pistler, yeni jenerasyon otomobillerle ve yeni jenerasyon lastiklerle birleşince bilinmezlik biraz daha artıyor.
Tüm bu bilinmezlikler ortasında yarışa hazırlanalım istiyorum.
Pistin karakteristiği
Formula 1 tarihinin en süratli kent pistine beğenilen geldiniz. Cidde caddelerinde yapılacak yarış, Monaco üzere klâsik kent pistlerine nazaran epey süratli. 6.174 metre uzunluğundaki pist için Arap Monza’sı desek abartmış olmayız.
340 km/sa suratlara ulaşan pilotlar, pistin çabucak yakınındaki Monaco bariyerleri içinde Monza suratlarına çıkıyor.
Geçtiğimiz sene Ross Brawn, “Çizgi sinema üzere pistler istemiyoruz. Pilotları gerçek manada zorlayacak, akıcı pistler istiyoruz. Pilotlar bu pisti sevecektir.” demişti. Haklı çıktı. Geçtiğimiz sene pilotlar pisti fazlaca sevdiklerini lakin güvenlik açısından kimi tedbirler alınması gerektiğini deklare ettilar. Pist idaresi gerekli tedbirleri çabucak aldı. Para var, huzur var isimli pist güncellemesi anında gerçekleştirildi. 2, 3, 4, 21 ve 27 numaralı virajlarda bariyerler 1,5 – 2,0 metre civarında yoldan uzaklaştırıldı. 4, 16, 22 ve 24 numaralı virajlardaki apeksler alçaltıldı. Pilotlar bu virajların daha akıcı olması için apekslerin alçaltılmasını istemişti. Yapılan hiç bir güncellemede (27. viraj hariç) pist sonları değiştirilmedi. Ancak apekslerin alçaltıldığı virajlar geçen seneye göre daha süratli olacaktır.
Fotoğraf: Pist haritası.
Pist genişleyip görüş açısı artsa da temel tehlike bence motamot duruyor. Kaza yapan araçlar Tech-Pro bariyerlerden sekip yola dönüyor. Bu da yüksek suratlarla yaklaşan öteki araçlar için bir tehlike arz ediyor.
Geçen sene pistin tam gaz geçilme oranı %80 idi. Dönemin en yüksek sayılarından biri. Cins başına 2 kilogram civarında yakıt harcanan pistte 50 tıp atılacak. Kabaca 100 kilogram yakıt tüketilecek. Araçların sürüklenmeleri azalmış olsa da yükleri arttı. Bu durum yakıt tüketimine nasıl yansıyacak merak ediyorum. Yarış ortasında az yakıt tüketen araçlar avantajlı olabilir. Yüksek tempolu bir yarışta birtakım pilotlar yakıt iktisadı yapmak zorunda kalabilirler. Güvenlik aracı üzere ögeler yakıt tüketimine katkıda bulunabilir.
Pistte toplam 27 viraj olması bizleri yanıltmasın. Virajların birçok tam gaz geçildiği için aslında düzlük tadında. 17 virajın 16 tanesi sol, 11 tanesi sağ viraj. 1 ve 27 numaralı virajların öncesinde sert frenleme noktaları var ve bu virajlar geçiş için uygun. 5, 22 ve 24 numaralı virajlar yanal yükler açısından kritik.
3 DRS bölgesi var. Bu kısımlar geçişe son derece rahat imkan sağlayacaktır. Pit yolu yaklaşık 16 saniyede geçiliyor. Bu durumda 20 saniye civarında pitler bakılırsaceğiz.
Lastikler
Pirelli geçen sene olduğu üzere bu sene de C2, C3 ve C4 lastikleri getirdi. Şu basamakta lastiklerle ilgili bir yorum yapmak güç. Zira gerçekler, mühendislik var iseyımlarıyla tutarsızlıklar gösteriyor. Pirelli, lastiklerin dayanım olarak tüm yarışları tek pit ile geçilebileceğini deklare etti. Lakin geçtiğimiz yarışta bunun mümkün olmadığını gördük.
Lastiklerin beklendiği kadar dayanmamasında temel niye yunuslama olabilir. Yunuslama sırasında lastiklerin üzerine binen yükler de dalgalanıyor (azalıp artıyor). Yükün azalması lastiklerin ısınmasını engelliyor olabilir. Yunuslama niçiniyle ülkü sıcaklığa çıkarılamayan yahut ülkü sıcaklığa geç çıkarılan lastiklerin ömrü kısalıyor olabilir.
Öbür etken de yüksek lastik basınçları olabilir. Hem geride birebir vakitte önde belirlenen yüksek lastik basınçları, yerle lastikler içindeki sürtünme tesirini azaltıyor olabilir. bu biçimdece lastikler geç ısınmasına yol açar. tıpkı vakitte sürtünme ile üretilen ısıl güç lastiğe homojen bir biçimde yayılmayacaktır. Bu da bölgesel aşınmalara ve yıpranmalara niye olacaktır.
Tüm bunların ışığında pit stratejisi kestirmek sıkıntı.
Ayarlar
Olağanda pist, düşük yere basma kuvveti üreten kanat konfigürasyonları için uygun. Fakat geçtiğimiz dönemde olduğu üzere bir fazlaca kadro farklı kanat konfigürasyonları deneyecektir. Tıpkı ekipteki pilotlar farklı kanatlarla piste çıkarak bilgi toplayacaktır. Bunun sebebi ekiplerin çabucak hemen otomobillerini tanımamaları. Yunuslama da otomobillerin ayar bulmasını zorlaştıran temel parametre olacak.
Olağanda düz asfalt ve alçaltılmış kerbler alçak ve sert ayarlanmış süspansiyonlar gerektirir dememiz lazımdı. Lakin yunuslama burada da belirleyici öge olacak. Otomobilini alçak ayarlamayı başaranlar büyük avantaj elde edecek.
Favoriler
Dönemin bu kadar erken devrinde favori belirlemek zordur. Olağan dönemlerde bile favori belirlemek için 4-5 yarış beklemek lazım. Bu dönem, değişen kuşakla birlikte favori belirlemek daha da sıkıntı.
Ancak şimdilik imaj prestijiyle favori Ferrari. Ferrari alçak ayarlı, yüksek ayarlı süspansiyon fark etmeksizin güzel duruyor. Ferrari geçen yarışta Red Bull’a bakılırsa daha yüksek süspansiyon ayarlarına sahip bulunmasına karşın Red Bull’a emsal yere basma kuvveti üretmeyi başardı. Ayrıyeten Red Bull’dan yavaşça olmaları da büyük avantaj. Red Bull cephesinden gelen, “Ferrari motoru açtığında bizden cins başına 0,4 saniye daha süratli olacaktır.” açıklaması kıymetli. Ama bir daha de dönem başı olduğu için kimsenin motor gücünün ne kadarını kullandığını bilemiyoruz.
Bu dönemin temel sorunu yunuslama. Yoldaki dalgalanmalar yunuslamanın sebebi değil. Lakin bir daha de sorunu büyüttükleri kesin. Suudi Arabistan’daki düz asfalt bu sorunu derinden yaşayan kadroları biraz daha rahatlatabilir. O niçinle tahminen Mercedes’in bu hafta biraz daha rahat etmesini bekleyebiliriz. bu biçimdece Mercedes bu hafta sonu daha küçük art kanatlarla talihini deneyebilir. Şayet o denli olursa motor gücü manasında bir varsayım yapmamız mümkün olabilir.
Haas ve Alfa Romeo fazlaca kuvvetli. Bilhassa Haas, geçtiğimiz haftaki olağan yarış şartlarında Mercedes’e misal cinsler attı. Motor gücü manasında Mercedes’ten biraz daha yeterli olduklarını düşünüyorum. Yani tam gaz geçme oranının bu kadar yüksek olduğu bir pistte Mercedes için tehlike olabilirler. Alfa Romeo da geçen yarışta Haas’ı yakından takip edecek bir performans gösterdi. Onu yinelamalarını beklemek lazım.
Alpha Tauri’nin kuvvetli Honda motoruyla Alpine ile çekişmesini bekleyebiliriz. Motor ve viraj suratı manasında Alpha Tauri daha üstün otomobil. Ancak yüksek süratli istikamet değişimlerinde de Alpine daha düzgün görünüyor. Ki bu pistte çokça yüksek süratli istikamet değişimi var. Hangisi daha epeyce öne çıkar bilinmez lakin bu iki ekip öndeki üçlü kümenin kusur yapmasını bekleyecek. McLaren yere basma kuvveti eksikliği çekiyor. Yere basma kuvvetinin nispeten daha az değerli olduğu bu pistte geçen haftaya bakılırsa daha yeterli olabilirler.
Williams ve Aston Martin son sıralar için gayret edecekler diye bekliyorum. şüphesiz rüzgâr tünelinde denenmiş, çalışacağından emin olunan bir güncellemeleri var ise biraz daha âlâ görünmelerini sağlayabilir. Ancak bu iki grup için genel görünüm şu kademede fazlaca parlak değil.
Şimdilik bu kadar, bakalım bu hafta sonu bizi neler bekliyor olacak. Takipte kalın.
Fırat KESKİN
Okumaya devam et...